Tijdens het rondscharrelen in de vrije uitloop, zullen de leghennen ook bepaalde ‘vreemde’ dingen opnemen naast het commerciële leghennenvoer dat wordt verstrekt. Hierbij wordt gedacht aan bvb. gras, zaden en insecten. De mogelijkheid bestaat dat deze bepaalde parameters, zoals samenstelling van het ei (vetzuren, vitamines, cholesterol,…) en dooierkleur, kunnen beïnvloeden. Een overzicht uit enkele interessante studies hieromtrent zijn hieronder terug te vinden.

Vetzuren

Hammershøj en Johansen (2016) gaven in een review aan dat opname van verrijkingsmateriaal, samengesteld uit gras en kruiden, de vetzuursamenstelling van de dooier wijzigde naar een relatief hogere inhoud van poly-onverzadigde vetzuren; en in het bijzonder een stijging in omega-3-vetzuren.

Ook Anderson (2011) toonde aan dat eieren van vrije uitloop-kippen meer totale, meer mono-onverzadigde en meer poly-onverzadigde vetten bevatte dan eieren die geproduceerd werden door hennen uit verrijkte kooien. Ook het hogere omega-3-vetzuurgehalte bij vrije uitloop werd bevestigd in deze studie. De mogelijke verhoging van het totale vetgehalte van het ei zou volgens Anderson (2011) te wijten kunnen zijn aan de inname van wilde zaden of van insecten die gevonden worden in de vrije uitloop.

Lopez-Bote et al. (1998), die ook een hogere concentratie omega-3-vetzuren terugvond in de vrije uitloop-eieren, verklaart dit dan weer door de inname van gras door de kippen. Gras heeft immers ook een hoge concentratie aan omega-3-vetzuren. Volgens Lopez-Bote et al. (1998) bezit gras een aantal voordelen om de eieren te verrijken met omega-3-vetzuren zonder bijkomende negatieve oxidatieve effecten.

Vitamines & cholesterol

Anderson (2011) zag geen effect op het cholesterolgehalte van eieren, noch op de gehaltes van vitamine A en vitamine E.

Lopez-Bote et al. (1998) zagen wel een hogere α-tocoferol-concentratie (vitamine E-activiteit) in de vrije uitloop-eieren. Dit was volgens hen ook te wijten aan het hogere α-tocoferol-gehalte in het gras.

In het onderzoek van Kühn et al. (2014) werd een statistisch verschil gedetecteerd voor wat de vitamine D₃-inhoud betreft van de dooier. Kippen die de hele dag (of gedurende een deel van de dag) blootgesteld werden aan zonlicht, hadden in hun studie een hogere vitamine D₃-concentratie in de dooier ten opzichte van kippen die steeds in de stal verbleven. Toch zagen Kühn et al. (2014) dit verschil niet bevestigd in de vrije uitloop-eieren uit de winkel.

Dooierkleur

De kleur van de eidooier kan beïnvloed worden door de opname van gras en kruiden (Hammershøj & Johansen, 2016). De carotenoïden van de dooier kunnen variëren naargelang de kruiden die werden opgenomen. Gras zal aanleiding geven tot een meer rode/gele kleur volgens Hammershøj & Johansen (2016).

Uit de studie van Anderson (2011) bleek dat de β-caroteenlevels verhoogd waren bij de vrije uitloop-eieren. Deze zouden ervoor kunnen zorgen dat de dooier een donkerdere kleur krijgt (maar dit werd niet gecontroleerd in hun studie).

Ook uit het onderzoek van Van Den Brand et al. (2010) werd besloten dat de kleur van de eidooier merkbaar donkerder was bij de groep hennen die toegang hadden tot de vrije uitloop dan deze die permanent binnen gehuisvest waren.

Verbeteren gebruik vrije uitloop

Bij het aanbieden van een vrije uitloop is het vaak zo dat kippen toch niet naar buiten gaan, of zeer dicht bij de stal blijven. Op die manier worden de welzijnsvoordelen van de vrije uitloop onvoldoende gerealiseerd en bestaat er een verhoogde kans op puntvervuiling in de nabije omgeving van de stal (Stadig, 2017).

Momenteel loopt er een project aan het ILVO rond het creëren van meerwaarde in de biologische landbouw door duurzame combinaties van plantaardige teelten met uitloop voor leghennen (Legcombio). Als plantaardige teelten werd gekozen voor korte omloop hout (wilgen) en hazelaars. Dit project startte in april 2018. Er zijn hier echter nog geen officiële resultaten gekend.

Vorig jaar rondde onderzoekster Lisanne Stadig haar ILVO-UGent-doctoraatsonderzoek af. Hierbij werd het gebruik van vrije uitloop door vleeskuikens onderzocht en dit in combinatie met korte omloophout.  Uit haar doctoraatsonderzoek bleek dat de vleeskuikens een voorkeur hadden voor een uitloop met een wilgenbeplanting in plaats van (kunstmatige) houten afdakjes. De kippen kwamen meer naar buiten tussen de wilgen en ze gingen ook verder weg van de stallen (Stadig, 2017). Er werd gekozen voor wilgen omdat deze snel groeien en dus een bron vormen van korte-omloophout (KOH). Dit wordt doorgaans geteeld als biomassa voor de energieproductie en kan dus een bijkomende bron van inkomsten zijn voor de pluimveehouder.

Nog vragen?

Gebruikte artikels:

• Anderson, K.E. (2011). Comparison of fatty acid, cholesterol, and vitamin A and E composition in eggs from hens housed in conventional cage and range production facilities. Poultry Science, 90: 1600 – 1608.
• Hammershøj, M. & Johansen, N.F. (2016). Review: the effect of grass and herbs in organic egg production on egg fatty acid composition, egg yolk colour and sensory properties. Livestock Science, 194: 37 – 43.
• Kühn, J., Schutkowski, A., Kluge, H., Hirche, F. & Stangl, G.I. (2014). Free-range farming: A natural alternative to produce vitamin D-enriched eggs. Nutrition, 30: 481 – 484.
• Lopez-Bote, C.J., Sanz Arias, R., Rey, A.I., Castano, A., Isabel, B. & Thos, J. (1998). Effect of free-range feeding on n-3 fatty acid and α-tocopherol content and oxidative stability of eggs. Animal Feed Science and Technology, 72: 33 – 40.
• Stadig, L. (2017). Gimme shelter: Combining free-range broiler chickens with production of short rotation coppice. PhD-thesis
• Van Den Brand, H., Parmentier, H.K. & Kemp, B. (2010). Effects of housing system (outdoor vs cages) and age of laying hens on egg characteristics. British Poultry Science, 45: 745 – 752.

Disclaimer
Dit antwoord werd opgesteld door het ILVO-Pluimveeloket. Er wordt evenwel geen enkele garantie gegeven omtrent de juistheid of de volledigheid van het antwoord op uw vraag. De gebruiker van dit antwoord ziet af van elke klacht tegen het ILVO-Pluimveeloket of zijn medewerkers, van welke aard ook, met betrekking tot het gebruik van het gegeven antwoord. In geen geval zal het ILVO-Pluimveeloket of zijn medewerkers aansprakelijk gesteld kunnen worden voor eventuele nadelige gevolgen die voortvloeien uit het gebruik van dit antwoord.